Witaj w świecie doradztwa

 

CHARAKTERYSTYKA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ASPEKCIE ICH ROZWOJU ZAWODOWEGO

1.     U ucznia rozpoczynającego  naukę możemy stwierdzić, że:

·         Orientacja w świecie zawodowym dotyczy tego co konkretne,  namacalne, bezpośrednio  obserwowalne. 

·         Świat zawodów zamkniętych w fabrykach, instytucjach, biurach nie jest znany

·         Dziecko potrafi wymienić zawody proste (z racji na efekt pracy) np.   piekarz, kucharz, listonosz, fryzjer – głównie zawody usługowo - rzemieślnicze oraz zawody militarne: strażak, żołnierz, policjant, niektóre zawody budowlane: malarz, stolarz, medyczne: lekarz, pielęgniarka, dentysta oraz skoncentrowane na przyrodzie: ogrodnik, leśnik, weterynarz

·          U 8 – 10-latków pojawiają się zawody intelektualne np.  „ktoś, kto pracuje głową”.

·          Dzieci w tym wieku potrafią wskazać najwyżej jedną możliwość zatrudnienia w danym zawodzie oraz co najmniej jedną istotną dla   danego zawodu czynność zawodową. 

·          Zupełnie brak jest wiedzy na temat wymagań, jakie stawiają kandydatom poszczególne zawody     

·         Dziecko uważa, że wystarczy jedynie sama chęć pracy w danym  zawodzie

·          Dzieci nie różnicują też statusu zawodów związanych z poziomem wykształcenia, uważają,  że czynności fizyczne są bardziej   skomplikowane od umysłowych. 

·          Dzieci spostrzegają jedynie materialny ekwiwalent pracy (pieniądze, pożywienie, zakupy).  

 

 

2. Uczniowie starszych klas szkoły podstawowej:        

·         Dzieci nie mają problemów z identyfikacją zawodów z grupy usługowo -   rzemieślniczej,  związanej z bezpieczeństwem, rolnictwem, budownictwem, transportem, służbą zdrowia, administracją, oświatą, sztuką.

·         Występuje nadal trudność w zakresie identyfikacji zawodów związanych z nauką.

·         Nadal utrzymują się braki w zakresie świadomości zatrudnienia w określonych agendach działających w ramach społecznego podziału pracy – zwłaszcza pracowników administracji,  transportu, sądownictwa i porządku publicznego.

·          Wzrasta (od 4 do 6) liczba wymienianych czynności zawodowych w znanych zawodach.

·         W dalszym ciągu mała jest wiedza o specyfice warsztatu pracy (warunki, narzędzia, maszyny)  zwłaszcza zawodów wykonywanych w izolowanych i zamkniętych instytucjach   (np. sądownictwo)

·         Wzrasta wiedza na temat wymagań zawodowych, ale dotyczy ona głównie wymagań  dotyczących ścieżki kształcenia.

·         Orientacja dotycząca wymagań psychofizycznych jest nadal niewielka i   dotyczy głównie znaczenia podstawowego, np. siła fizyczna – policjant, odwaga – strażak, bycie sprawiedliwym – prawnik, pamięć –   aktor.

·          Znaczenie pracy rozumiane jest jako zapewnienie źródła utrzymania  rodziny. Rzadko dostrzegany jest cel ogólnospołeczny i związany z samorozwojem.

 

3.  Pod koniec szkoły podstawowej ( 14-15 lat) zmianie ulęgają także projekty zawodowe dzieci. Obserwuje się tu dwie tendencje:

- odchodzenie od pracy rozumianej jako przyjemność (lubi coś robić) do pracy rozumianej jako źródło zarobków; 

- rozdział preferencji z racji na płeć:

 dziewczynki – nastawienie na ludzi (opieka), zwody usługowe, ekspozycja i prezentacja na estradzie;

chłopcy – zawody związane z silą fizyczną, ryzykiem, przygodą, sportem (policjant, strażak, pilot, piłkarz, sportowiec), zawody wymagające uzdolnień technicznych i sprawności manipulacyjnych (mechanik, kierowca, rolnik). U uczniów klas starszych zmniejsza się rola inteligencji ogólnej i funkcji percepcyjno-MOTORYCZNYCH na rzecz kształtowania się uzdolnień. Zaciekawienia stopniowo krystalizują się w zainteresowania (często jeszcze zmienne). Pojawia się potrzeba niezależności i niechęci do autorytetów. Dojrzewanie biologiczne wprowadza duże rozchwianie emocjonalne. Potrzeba samowiedzy jest jeszcze niewielka. Duże znaczenie zajmuje grupa rówieśnicza (tej samej płci). Kształtują się podstawy motywacji wewnętrznej do nauki (to się czasem może jeszcze zmienić) oraz zainteresowania intelektualno -poznawcze. Pod koniec tego okresu pojawiają się zaczątki myślenia formalnego.

opracowanie: Mariola Tkaczyk